Autoroute langs waterwerken
Een prachtige autoroute waarin je Zuidwest Friesland doorkruist en langs 13 watericonen gaat. Deze route vertelt het verhaal van Stromen in Waterland. Je ontdekt hoe mensen de ene keer samen werken met het water en een andere keer de strijd ermee aan gaan. Maak kennis met twee UNESCO Werelderfgoederen, een terpdorp, natuurgebieden, de enige kliffen van Friesland en de Afsluitdijk. En geniet vooral van de uitgestrekte landschappen.
Je kunt de autoroute het beste opdelen in 2, 3 of 4 dagen, perfect dus voor een weekendje Friesland. Lees hier onze tips.
13 watericonen van 'Waterland van Friesland'
De regio Zuidwest Friesland heet niet voor niets 'Waterland van Friesland'. Ontdek hier de 13 watericonen:
- Start bij UNESCO Werelderfgoed het Ir. D.F. Woudagemaal. Al sinds 1920 wordt het g…
Een prachtige autoroute waarin je Zuidwest Friesland doorkruist en langs 13 watericonen gaat. Deze route vertelt het verhaal van Stromen in Waterland. Je ontdekt hoe mensen de ene keer samen werken met het water en een andere keer de strijd ermee aan gaan. Maak kennis met twee UNESCO Werelderfgoederen, een terpdorp, natuurgebieden, de enige kliffen van Friesland en de Afsluitdijk. En geniet vooral van de uitgestrekte landschappen.
Je kunt de autoroute het beste opdelen in 2, 3 of 4 dagen, perfect dus voor een weekendje Friesland. Lees hier onze tips.
13 watericonen van 'Waterland van Friesland'
De regio Zuidwest Friesland heet niet voor niets 'Waterland van Friesland'. Ontdek hier de 13 watericonen:
- Start bij UNESCO Werelderfgoed het Ir. D.F. Woudagemaal. Al sinds 1920 wordt het gemaal bij hoge waterstanden aangezet om te zorgen voor droge voeten in Friesland. Tip: twee keer per jaar wordt het gemaal onder stoom gebracht. Spectaculair!
- Je rijdt langs het Tjeukemeer (Fries en officieel: Tsjûkemar). Het grootste meer van Friesland. Stap even uit voor het beeld van Tsjûke en Marchje.
- Via Sneek kom je bijna langs het Sneekermeer (Fries en officieel: Snitser Mar). Dit meer is bekend van de Sneekweek en dus het Skûtsjesilen. Een Friese traditie waar men in de zogenaamde varende vrachtwagens van vroeger met elkaar de strijd aangaat. Beleef 's zomers het jaarlijks evenement of ga zelf mee op een skûtsje. In Heeg kan dat met de Beurtveer naar Balk. Boek hier direct je tickets!
- Bezoek in IJlst aan de oever van rivier De Geeuw Houtzaagmolen De Rat. Hier zaagt men al 200 jaar van dik hout planken op windenergie. En zo heb je nog meer molens in de regio. Ontdek hier meer over de combi wind en water om water weg te pompen, graan te malen of hout te zagen.
- Paling en Friesland zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Heeg, Gaastmeer en Workum kenden vroeger een rijke palinghandel. Ga mee met het palingarrangement van palingboer Andries van Netten. Je start in Woudsend. Boek hier je tickets.
- Duik daarna met je auto in vliegende vaart onder het water door bij Woudsend. Dankzij de aquaducten in Friesland hoeft tegenwoordig niemand meer op elkaar te wachten. Schepen kunnen vrij doorvaren en auto's rijden er onderdoor. Het geeft een prachtig beeld als een groot schip net op het water vaart als jij het aquaduct onder rijdt.
- Op de bodem van de Fluessen ligt het toenmalig dorpje 'Elahuizen'. In 1680 stuwde de wind het water zo hoog op dat een heel dorp erdoor verdronk. De marboei (150 meter in het water vanaf de kant) geeft de locatie aan waar de kerktoren stond.
- Aan de IJsselmeerkust in Gaasterland vind je de enige kliffen die Friesland rijk is. Ontstaan in de IJstijd doordat de grond door de gletsjers omhoog werd gestuwd. Aan de kustranden verdween er telkens een stukje land in de golven.
- Reis verder langs de voormalige Zuiderzee naar de Bocht van Molkwar, een natuurgebied van it Fryske Gea en een waar paradijs voor vogels en vogelaars. Het is een ondiepe baai met schraalgrasland, riet, ruigten en zandplaten.
- Bij Tjerkwerd is het tijd om in actie te komen. Ga lopend of fietsend over het jaagpad langs de Workumertrekvaart. Dit is een smal weggetje langs het water, ook wel trekweg of trekpad genoemd. Hier konden vroeger schepen vanaf het land vooruit getrokken worden en dit noemde men jagen. Gejaagd zijn is niet nodig, hier kom je heerlijk onthaasten!
- Ga verder naar het noorden. Hier kom je in het terpengebied. Dorpjes werden vroeger op een terp gebouwd, zodat men de voeten droog kon houden als het water het land overstroomde. Bezoek o.a. terpdorpje Allingawier.
- Maak een wandeling over de Pingjumer Gulden Halsband, een meer dan 1000 jaar oude ringdijk die het dorp Pingjum beschermde tegen het water. Een gouden kans voor een uniek moment.
- Sluit de autoroute af op de Afsluitdijk. Bezoek het markante gebouw van Afsluitdijk Wadden Center en beleef de Dutch Delta Design, Unesco Werelderfgoed Waddenzee, de Vismigratierivier en de vernieuwde, toekomstbestendige Afsluitdijk en het IJsselmeer.
Tussendoor (net na Langweer) maak je een oversteek met een autopont. Houd de openingstijden in de gaten. s' Zomers varen de pontjes elke dag. Neem contant geld mee.
Dit ga je zien
Ir. D.F. Woudagemaal
UNESCO Werelderfgoed Woudagemaal, magistrale beleving van stoom, architectuur en water. Het Woudagemaal in Lemmer is het grootste nog functionerende stoomgemaal ter wereld.
Tjeukemeer (Tsjûkemar)
Het Tjeukemeer (Fries: Tsjûkemar), is het grootste binnenwater van Friesland.
Houtzaagmolen De Rat
Aan de boorden van de Geeuw, de eeuwenoude vaarverbinding tussen IJlst en Sneek, staat de unieke houtzaagmolen "de Rat" die nog volop in productie is.
Skutsjeverhuur en Beurtveer Haghe
Skutsjesilen in Heeg. Een dagje uit met de Aleida Hendrika, gebouwd in 1905. Een prachtige belevenis voor jong en oud! Wij laten u zien hoe mooi Friesland is vanaf het water. Voor uw familiefeest, personeelsuitje, reünie, of clubdag.
Skutsjeverhuur en Beurtveer Haghe
Skutsjeverhuur en Beurtveer Haghe
(eind van de Passantenhaven Heegerwal)
Pharshoeke 101
8621CW Heeg
Visserijbedrijf Andries van Netten
Andries van Netten is een lokale visserman en leverancier van verse producten voor Gaastmeer en omstreken. Alle producten zijn vers en worden gevangen in de meren rondom Gaastmeer.
Visserijbedrijf Andries van Netten
Visserijbedrijf Andries van Netten
Jan Jelles Hofstrjitte 4
8611 JT Gaastmeer
Ie Akwadukt
Ten zuiden van Woudsend vind je sinds 2007 het Ie Akwadukt: een aquaduct op het kruispunt van het riviertje De Ie en de N928.
Verdronken land Elahuizen
In de Fluessen vind je een boei die markeert waar vroeger het dorp Elahuizen was
Oudemirdumer Klif
Het Oudemirdumerklif van zes meter hoog is ontstaan in de voorlaatste IJstijd. Enorme ijsmassa’s duwden vanuit Scandinavië de grond verder en namen dikke keien mee naar Gaasterland.
Bocht fan Molkwar
Vanaf de vogelkijkhut zie je de invloed van de wind. Westenwind zorgt voor een hoge waterstand waardoor de zandplaten onderlopen, de eilanden kleiner worden en minder plaats bieden aan vogels. De aalscholvers, meeuwen en visdiefjes verdringen elkaar...
Jaagpad langs de Workumertrekvaart
Een prachtig jaagpad om langs te fietsen of wandelen is het jaagpad bij Tjerkwerd langs de Workumertrekvaart. Je fietst of wandelt direct langs het water.
Terpdorp Allingawier
Allingawier is een pittoresk terpdorpje, gelegen tussen de IJsselmeerkust en Hanzestad Bolsward.
Pingjumer Gulden Halsband
De Pingjumer Gulden Halsband is een binnendijk die het dorp Pingjum beschermde tegen het water van de Marne: een zeearm van de Waddenzee.
Afsluitdijk Wadden Center
Het Afsluitdijk Wadden Center is de plek waar je het verhaal van onder andere Dutch Delta Design, Unesco Werelderfgoed Waddenzee, de Vismigratierivier en de vernieuwde, toekomstbestendige Afsluitdijk en het IJsselmeer kunt beleven.
Beschrijving
Ir. D.F. Woudagemaal
UNESCO Werelderfgoed Woudagemaal, magistrale beleving van stoom, architectuur en water. Het Woudagemaal in Lemmer is het grootste nog functionerende stoomgemaal ter wereld.
RA N359 op. Weg ca. 3 km volgen, onder A6 door. RD ri. Oosterzee (Westeind). Door Oosterzee-Buren. Op T-splitsing RA ri. Echtenerbrug. In Echten bij kerk parkeren voor bezoek aan Gemaal Echten (weg oversteken, 400 m lopen). In Echtenerbrug LA ri. Rottum. In Rottum (bij afslag links naar Oudehaske/meteen na 60km-bord) RA en links aanhouden Oude Postweg. Einde (zwerfkei) LA Sydtakke, op kruising RD Vogelzangweg.
Einde RA Badweg. Einde LA. In Haskerhorne bij kerk LA Haulsterweg. Na lange S-bocht RA. Volg borden naar Scharsterbrug. Ca. 2 km na dorp RA ri. Langweer. In Langweer RD. Neem de pont over de Langwarder Feart (€2,50 per auto, vaart niet op donderdag van 10-12). Einde RA ri. Sneek Aldewei. In Sneek RD, volg borden Centrum. Meteen na brug LA Bothniakade, einde RA, 1e RA Kleinzand (Fries Scheepvaartmuseum, Kleinzand 16). Einde LA, op rotonde RD (gracht rechts houden). Prins Hendrikkade volgen. BIj verkeerslichten LA ri. IJlst. Bij Arriva-station IJlst LA, voorbij brug LA ri. Hommerts. Na hoge bruggetje LA voor Houtzaagmolen De Rat.
Na het bezoek aan het Fries Scheepvaart Museum of een avondtocht met de Palingaak in Heeg kun je in Waterland van Friesland overnachten. Zoek en boek hier je een hotelkamer, vakantiehuis of Bed & Breakfast in de omgeving van Sneek, Woudsend of Heeg: www.waterlandvanfriesland.nl/overnachten
Terug naar station IJlst, LA. Na Nijesyl LA. Aan de rand van Heeg RA. Volgende rotonde LA, Heeg in. Borden Centrum volgen. LA Nyedijk op. Einde LA (aan de overkant ligt Palingaak Korneliske Ykes II). Over brug RD, Heeg weer uit. Einde RA, volgende rotonde RD ri. Hommerts. In Hommerts RA, volg borden naar Balk. Aquaduct Woudsend. Bij Balk volg op twee rotondes Bolsward. Op N359 LA ri. Ruigahuizen. Einde RA Tsjerkhofleane. Einde LA Nij Amerika. Einde RA Beuckenswijkstraat. Na Nijemirdum 1e LA Sanfeartsdyk (wordt: Liemerige Wei). LA De Dollen. Oudemirdumerklif. Einde LA Marderhoek. In Oudemirdum LA Jan Schotanuswei, 1e LA Ri. Mirns Huningspaed (wordt: Murnserdyk). Mirnserklif. Door Mirns. LA ri. Roode Klif.
Volg de zeedijk. In Stavoren brug over en RD Schans. Bij brug aan rechterhand LA en einde RA ri. station. Bij station RA. In Molkwerum voorbij kerk op driesprong LA. Einde RA (Bocht fan Molkwar) en zeedijk volgen. In Hindeloopen RD. Bij kerk parkeren voor bezoek aan Peilschaalhuisje (via stenen trap zeedijk op, 200 m naar links). Weg volgen, het stadje uit. N359 oversteken Kleine Wiske. Na 3 km LA Heidenskipsterdyk. Na ruim 2 km RA Skar. Nr 1 km parkeren voor bezoek aan Wolvetinte (ca. 400 m lopen). Terug naar Heidenskipsterdyk. RA en weg volgen, door It Heidenskip ri. Workum. Over spoor, einde RA (Eniggaburen, wordt Trekwei). Volg deze weg. In Parrega RA brug over en LA ri. Dedgum Ysgumerwei.
Door Dedgum en Arkum LA ri. Tjerkwerd (Jaagpad). Einde LA brug over, RA N359 op. Onder viaduct A7 door, tweemaal LA ri. Exmorra. In Exmorra LA, door terpdorp Allingawier, weg volgen ri. Makkum. Op rotonde RA. In Witmarsum LA. In Pingjum einde RA en LA, borden volgen naar Zurich. In Zurich parkeren ter hoogte van Caspar de Roblesdijk 1 en via trap zeedijk beklimmen voor blik op de Waddenzee. Keren, Zurich aan zelfde kant verlaten. Na 1,5 km RA A7 op, afslag Kornwerderzand, LA over viaduct naar Afsluitdijk Wadden Center.
Legenda:
RA = rechtsaf
LA = linksaf
RD= rechtdoor
Ri= richting
Tjerkwerd = bebouwde kom
Buren = straatnaam
Afsluitdijk Wadden Center
Het Afsluitdijk Wadden Center is de plek waar je het verhaal van onder andere Dutch Delta Design, Unesco Werelderfgoed Waddenzee, de Vismigratierivier en de vernieuwde, toekomstbestendige Afsluitdijk en het IJsselmeer kunt beleven.