Sla kaart tab stops over

Tweede Wereldoorlog in Gaasterland | Fietsroute

(58,3 km)

Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft er in Gaasterland veel plaatsgevonden. Vanaf eind 1941 werd er door de Duitsers bij het dorp Sondel koortsachtig gewerkt aan een radarstation. Dit radarstation werd opgenomen in de Duitse luchtverdediging wat bestond uit schijnwerperopstellingen en afweergeschut.

In het najaar van 1944 werden er ruim 75 V2-raketten vanuit het Rijsterbos gelanceerd richting Engeland en de Belgische stad Antwerpen. Enkele lanceringen mislukten waardoor het vredestempeltje in het bos werd verwoest. In 1945 werd het tempeltje met het oude materiaal hersteld.

Naast het verhaal van kamp Sondel en de V2’s in het Rijsterbos hebben er veel menselijke drama's plaatsgevonden; verschillende vliegtuigcrashes, de opvang van onderduikers en evacués, verzetswerk en executies. Tijdens de fietsroute ‘Tweede Wereldoorlog in Gaasterland’ bezoek je bijzondere locaties en lees je verhalen over deze roerige periode.

Veel fietsplezier!

Dit ga je zien

Bezoekerscentrum Mar en Klif

Ontdek Nationaal landschap Zuidwest-Fryslân, start bij bezoekerscentrum Mar en Klif in Oudemirdum.

Executiemonument in het bos Elfbergen

Op vrijdag 23 februari 1945 werd Jacob Wilbers bij een razzia in Woudsend gearresteerd, een dag later Johannes Wissink in Gaastmeer. Beiden waren door de Duitsers opgepakt als Nederlandse verzetsstrijders. Een aantal dagen later zijn ze gefusilleerd.

Vredestempeltje Rijsterbos

Gaasterland werd in de laatste maanden van 1944 de lanceerplaats van de Duitse V-2 raket. Vanuit het Rijsterbos werden raketten afgevuurd op Zuid-Engeland en Antwerpen. Eén stortte neer in het bos, waardoor het vredestempeltje werd vernield.

Herinneringsbord bij kerkhof Mirns aan vliegtuigcrash 1943

Door de aanwezigheid van de Duitse radarpost bij Sondel werd boven Gaasterland een groot aantal geallieerde vliegtuigen neergeschoten, onder meer bij Tacozijl, Oudemirdum, Warns, Scharl en Bakhuizen. Ook bij Mirns crashte een vliegtuig.

Boerderij Yntema “Hâld Moed”

Na de Duitse inval in 1940 liet Yde Bouke Yntema 'Hâld moed' op het toegangshek naar zijn boerderij schilderen. Tijdens de bezetting diende deze boerderij als bergplaats voor het verzet. Op 20 februari 1945 werd Yntema gearresteerd en gefusilleerd.

Kamp Wyldemerk

Het kamp Wyldemerk staat bekend als een Moluks woonoord en werd voor dit doel in 1952 ingericht. De grote steen op het terrein herinnert nog aan deze tijd. Het kamp was al in de Tweede Wereldoorlog gebouwd.

Gedenkplaat aan de buitenmuur van het Raadhuis Balk

Door leden van de voormalige illegaliteit werd deze gedenkplaat op 4 mei 1953 geschonken aan de gemeente. Hierop staan de namen van de vijf gevallenen uit de gemeente Gaasterland.

Herdenkingstoorts Jeen Hornstra

Door twee ondergedoken Nederlandse officieren werd een deel van de gedropte wapens voor het verzet met een met stro afgedekte wagen naar de marechausseekazerne in Sloten gebracht. Onderweg liep de KP (Knokploeg) al snel tegen problemen aan…

Radarstation Sondel

De Duitse luchtverdediging bestond in het begin van 1940 uit een gordel van schijnwerperopstellingen en afweergeschut. Om de geallieerde bommenwerpers te onderscheppen werd onder andere een radarstation in Sondel gebouwd.

Monument executies IJselmeerdijk Nijemirdum

Op 6 april 1945 werden hier achter de IJsselmeerdijk vijf leden van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten en de Knokploeg Sneek/IJlst gefusilleerd en begraven. Het monument is op de dijk geplaatst en is te bezoeken via het privéterrein van burgen 42.