Ga naar inhoud
MAP

Workum-Witmarsum | Canadian Trail: etappe 4

(37.1 km)

In de laatste twee oorlogsjaren raakt het verzet in Friesland steeds meer georganiseerd. Op 12 december 1944 wordt de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten in Friesland opgericht op bevel en onder leiding van Prins Bernard. In Makkum is het verzet al actief vanaf het uitbreken van de oorlog en op Kornwerderzand vinden nachtelijke wapendroppings plaats voor het gewapend verzet. In het laatste oorlogsjaar zijn er zo'n 3000 gewapende verzetsstrijders in Friesland actief.

De beginjaren van de oorlog verliepen relatief rustig in Friesland en verzetsdaden vonden incidenteel plaats. Dat beeld veranderde na de Meistaking van 1943. Aanleiding was de oproep van de Duitse bezetter om alle in 1940 vrijgelaten Nederlandse krijgsgevangenen te werk te stellen in Duitsland. Hierna raakte het verzet in Friesland steeds meer georganiseerd. Bestaande groepen gingen op in de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten die in Friesland op 12 december 1944 werd opgericht op bevel en onder leiding van Prins Bernard.…

In de laatste twee oorlogsjaren raakt het verzet in Friesland steeds meer georganiseerd. Op 12 december 1944 wordt de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten in Friesland opgericht op bevel en onder leiding van Prins Bernard. In Makkum is het verzet al actief vanaf het uitbreken van de oorlog en op Kornwerderzand vinden nachtelijke wapendroppings plaats voor het gewapend verzet. In het laatste oorlogsjaar zijn er zo'n 3000 gewapende verzetsstrijders in Friesland actief.

De beginjaren van de oorlog verliepen relatief rustig in Friesland en verzetsdaden vonden incidenteel plaats. Dat beeld veranderde na de Meistaking van 1943. Aanleiding was de oproep van de Duitse bezetter om alle in 1940 vrijgelaten Nederlandse krijgsgevangenen te werk te stellen in Duitsland. Hierna raakte het verzet in Friesland steeds meer georganiseerd. Bestaande groepen gingen op in de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten die in Friesland op 12 december 1944 werd opgericht op bevel en onder leiding van Prins Bernard.

In Makkum was het verzet actief vanaf het uitbreken van de oorlog. De broers Aart en Thymen van den Berg stelden hun visconservenfabriek geheel ter beschikking van het Friese verzet. Met de wapens drank en gerookte paling sloot het personeel van de fabriek vriendschap met de hoogste beulen van de Sicherheitsdienst in Leeuwarden. Als de drank de Duitsers loslippig maakte, speelde men de ontvallen informatie door aan het verzet. Men wist 60 gevangen verzetsstrijders los te krijgen en was op de hoogte van aanstaande razzia's. De visconservenfabriek groeide uit tot een van de belangrijkste Friese verzetshaarden. In het Burmaniahuis in Leeuwarden werd de Sicherheitsdienst afgeluisterd en kon het verzet personen waarschuwen die in de verhoren werden genoemd. Andere vormen van verzet waren de verspreiding van illegale bladen om de bevolking met name te informeren over troepenverplaatsingen, collaborateurs of voor het opkrikken van het moreel.

In de zomer van 1943 volgt een onderduikgolf en het weidse Friese platteland blijkt bij uitstek geschikt om mensen op te vangen. Hier speelde het verzet eveneens een belangrijke rol. Knokploegen overvielen onder anderen distributiekantoren en stalen enorme hoeveelheden voedselbonnen. Tegen het einde van de oorlog is er voedselschaarste en worden zuivelfabrieken, slagerijen en levensmiddelenproducenten doelwit. In die periode vinden ook de eerste wapendroppings plaats zoals op Kornwerderzand. Op 13 april 1945 volgt de NBS-leiding het bevel op om actief mee te helpen de opmars van de geallieerde troepen te versnellen. Grote delen van Friesland worden medio april 1945 bevrijd.  

Liberation Route Europe is een transnationaal gedenkteken. Een route die herdenkingsplekken en verhalen uit heel Europa met elkaar verbindt. Kijk voor meer informatie op www.liberationroute.com

Let op: tussen knooppunt 64 en 65 buiten Workum mogen geen honden komen.

Dit ga je zien

64

Startpunt:

Wandelknooppunt 64
Workum
Navigeer naar startpunt

Museum De Waag - Warkums Erfskip

Museum De Waag huist in het oude waaggebouw in het centrum van Workum en vertelt over het Warkums Erfskip: de historie van Workum en omstreken.

Boek je tickets

Museum De Waag - Warkums Erfskip
65
50
20
21
22
23
55
33
90
91
85
72
60

Terpdorp Allingawier

Allingawier is een pittoresk terpdorpje, gelegen tussen de IJsselmeerkust en Hanzestad Bolsward. 

Terpdorp Allingawier Allingawier terpdorp
30
31
31
79
67
21
25

Makkum

Makkum is een badplaats aan de IJsselmeerkust in Zuidwest Friesland, even ten zuiden van de Afsluitdijk.

Bezoek Makkum

Makkum wapen van makkum
26

Oorlogsmonument Makkum

Op 18 april werd Makkum als een van de laatste dorpen op het Friese vasteland bevrijd. De aanloop naar de bevrijding verliep voor de Makkumers bijzonder gewelddadig.

Meer info

Oorlogsmonument Makkum
11
75
41
46

Kazematten Museum

Enkele kilometers uit de Friese kust liggen de beroemde kazematten van Kornwerderzand op de Afsluitdijk.

Kazematten Museum
32
13
65

Oorlogsplaquette Zurich

Vanuit Leeuwarden spoedde een van de Canadese bataljons zich in westelijke richting om Harlingen te bevrijden. Verder dan Franeker kwamen zij die zondagmiddag 16 april niet.

Meer info

Oorlogsplaquette Zurich
83
27
28
28
29
38
32

Zware beschietingen op Pingjum

Na de bevrijding van Sneek op 15 april 1945 trokken Canadese troepen naar de Afsluitdijk. Het Friese verzet raadde de aanval af. Het herinnerde zich de meidagen aan het begin van de oorlog, hevige gevechten volgden voor Wons en Pingjum.

Zware beschietingen op Pingjum

Witmarsum (Wytmarsum)

Witmarsum is een knus dorp ten noordwesten van Elfstedenstad Bolsward

Bezoek Witmarsum

Witmarsum (Wytmarsum)
15

Eindpunt:

Wandelknooppunt 15
Witmarsum
Navigeer naar eindpunt

Beschrijving

64

Startpunt:

Wandelknooppunt 64
Workum
Navigeer naar startpunt

Het verhaal van de Bevrijding van West-Europa is een boek met vele hoofdstukken, waarvan sommige al voor het begin van de oorlog in 1939 beginnen en andere vaak pas jaren na het einde van het conflict in 1945 eindigen. Via de Liberation Route kom je meer te weten over de verhaallijnen, belangrijke militaire gebeurtenissen, persoonlijke verhalen en biografieën uit de tweede wereldoorlog in Europa. Kijk op www.liberationroute.com voor meer routes, fragmenten en verhalen. 

15

Eindpunt:

Wandelknooppunt 15
Witmarsum
Navigeer naar eindpunt

  • 64
  • 65
  • 50
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 55
  • 33
  • 90
  • 91
  • 85
  • 72
  • 60
  • 30
  • 31
  • 31
  • 79
  • 67
  • 21
  • 25
  • 26
  • 11
  • 75
  • 41
  • 46
  • 32
  • 13
  • 65
  • 83
  • 27
  • 28
  • 28
  • 29
  • 38
  • 32
  • 15

Zoek & boek

Reisgezelschap

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.

Ontvang tips, inspiratie, de Uitagenda en last minutes van VVV Waterland van Friesland.