Lezing Victor Laurentius over Operatie Necking

Spion in Smoking, Soldaat van Oranje Peter Tazelaar  

Op 5 oktober 2025 vindt in Joure een bijzonder evenement plaats. In samenwerking met het Inlichtingen Museum (historische verzameling militaire Inlichtingen van het Korps Inlichtingen & Veiligheid van de Koninklijke Landmacht), de stichting Nationale Herdenking Joure en de vrienden van de Hobbe van Baerdtkerk,  geeft historicus Victor Laurentius, auteur van de Tazelaar-biografie en bestseller Spion in Smoking, een  lezing over een tot nu toe amper bekend hoofdstuk over de succesvolle geheime operatie in het nationale verzetsepos Soldaat van Oranje, Peter Tazelaar in Friesland in 1944-1945. 

Een interessante kapstok is de impact van het oorlogsverloop als gevolg van de mislukte Slag bij Arnhem. Dit had namelijk grote consequenties voor Friesland, want de provincie moest langer op de bevrijding wachten. Bovendien kwamen er duizenden evacuees naar Friesland, en tegelijkertijd moest het verzet worden bewapend en getraind ivm de bevrijding die verwacht werd. Om die reden werd Peter Tazelaar geparachuteerd.  Anders dan je zou denken beschouwde spion en  'Soldaat van Oranje' Peter Tazelaar zijn legendarische actie op het Scheveningse strand in 1941, gekleed in smoking, niet als zijn 'finest hour'. Nee, trots was hij vooral op de geheime operatie in Friesland gedurende de laatste oorlogsmaanden in 1944-1945. Tijdens deze gevaarlijke maar uiterst succesvolle missie bewapende hij samen met zijn marconist Lykele Faber het Friese verzet met het oog op de bevrijding. Tot zijn dood in 1993 - Tazelaar bracht zijn laatste jaren door in Hindeloopen - droeg hij foto's van twee omgekomen Friese verzetshelden in zijn portemonnee.  

Programma (in totaal 2 uur) ziet er als volgt uit:

- Introductie door Kapitein Leeuwerink. 

- lezing door Victor Laurentius over Operatie Necking, door Peter Tazelaar als zijn belangrijkste wapenfeit gezien.    

Voor zijn boek Spion in Smoking heeft Laurentius de missie van Tazelaar minutieus gereconstrueerd, onder andere met archiefmateriaal dat hij in de VS heeft gevonden. Hij onderbouwt dat Friesland een speciale plek verdient in het Soldaat van Oranje-verhaal.   Ook zijn er rekwisieten te zien, zoals originele jump suit, een wapencontainer zoals die gedropt werden in Friesland en bv een zender.  Exemplaren van het boek Spion in Smoking zullen er ook zijn, zodat bezoekers dat eventueel kunnen aanschaffen en laten signeren door de auteur.