Meidagen 1940
Op 12 mei 1940 drongen Duitse troepen de provincie Friesland binnen vanuit Groningen en Frederiksoord-Noordwolde. De Wonsstelling, bestaande uit eenvoudige veldversterkingen van hout en aarde, werd onder de voet gelopen en in de avond was het gehele Friese vasteland in Duitse handen.
De volgende dag lanceerden de Duitsers verwoede aanvallen op de stelling Kornwerderzand, die de Friese “oprit” van de Afsluitdijk moest beschermen en die bestond uit een verdedigingsstelsel van wegversperringen en moderne kazematten. De Nederlandse soldaten in de stelling sloegen een Duitse aanval af waarbij veel gewonden vielen.
Hierdoor noemde een bange dienstplichtige soldaat de Af…
Op 12 mei 1940 drongen Duitse troepen de provincie Friesland binnen vanuit Groningen en Frederiksoord-Noordwolde. De Wonsstelling, bestaande uit eenvoudige veldversterkingen van hout en aarde, werd onder de voet gelopen en in de avond was het gehele Friese vasteland in Duitse handen.
De volgende dag lanceerden de Duitsers verwoede aanvallen op de stelling Kornwerderzand, die de Friese “oprit” van de Afsluitdijk moest beschermen en die bestond uit een verdedigingsstelsel van wegversperringen en moderne kazematten. De Nederlandse soldaten in de stelling sloegen een Duitse aanval af waarbij veel gewonden vielen.
Hierdoor noemde een bange dienstplichtige soldaat de Afsluitdijk de “Totendamm”, maar Kornwerderzand hield stand en bleef standhouden. Op 14 mei 1945 werd Rotterdam zwaar gebombardeerd en de vijand dreigde dat meerdere grote steden in het westen en midden van het land hetzelfde lot zouden ondergaan. De Nederlandse strijdkrachten – althans dat gedeelte dat niet naar elders kon ontkomen – legden de wapens neer en de Duitse bezetting was een feit.
Deze fietsroute voert je langs zowel de Wonsstelling en de stelling Kornwerderzand waarbij je even teruggaat naar de meidagen van 1940.
Veel fietsplezier!
Dit ga je zien
Kazemattenmuseum
Het Kazemattenmuseum vertelt het verhaal van 225 Nederlandse militairen die 17.000 goedgetrainde en -bewapende Duitse soldaten tegen wisten te houden gedurende de meidagen van 1940.
Verzetsmonument Makkum
Bij het monument aan de kade in Makkum wordt de herinnering aan Tijmen en Aart van den Berg in ere gehouden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog hadden de twee broers een palingrokerij, die tevens diende als dekmantel voor hun verzetsdaden.
Monument Lockheed Hudson
In de nacht van 6 juli 1944 was de Lockheed Hudson van haar basis Gibraltar Farm, Tempsford met vier geheime agenten onderweg naar de Appelsche Heide bij Nijkerk. Een Duitse nachtjager onderschepte het toestel en hierdoor crashte het in het IJsselmeer.
Wonsstelling
Het dorp Wons speelde een belangrijke rol tijdens de inval van het Duitse leger in 1940. Dit had te maken met haar ligging tegenover de Afsluitdijk. De Wonsstelling was de laatste hindernis voordat de Duitse troepen de Afsluitdijk bereikten.
Monument Canadese regiment Queen's Own Rifles of Canada
In Wons staat het monument voor het Canadese regiment Queen's Own Rifles of Canada. Dit regiment was verantwoordelijk voor de bevrijding van Wons op 16 april 1945.
Zware beschietingen op Pingjum
Na de bevrijding van Sneek op 15 april 1945 trokken Canadese troepen naar de Afsluitdijk. Het Friese verzet raadde de aanval af. Het herinnerde zich de meidagen aan het begin van de oorlog, hevige gevechten volgden voor Wons en Pingjum.
Zware beschietingen op Pingjum
Na de bevrijding van Sneek op 15 april 1945 trokken Canadese troepen naar de Afsluitdijk. Het Friese verzet raadde de aanval af. Het herinnerde zich de meidagen aan het begin van de oorlog, hevige gevechten volgden voor Wons en Pingjum.
Nadat de Canadezen feestelijk Leeuwaren waren binnengetrokken, was het zaak om snel door te stoten naar Franeker om de laatste ontsnappingsmogelijkheid van de Duitsers over de Afsluitdijk en het IJsselmeer te verhinderen. Vanuit het zuidoosten werd op 16 april de aanval tegen de Afsluitdijk ingezet, maar al snel liepen de Queens Own Rifles met hun tanks tegen de sterke Duitse verdediging aan.
Daarna werd het dorp Wons omsingeld, maar de Duitsers verweerden zich, met name bij Pingjum bijzonder fanatiek. Er waren veel sluipschutters actief en de Canadezen werden vanuit boerderijen onder vuur genomen. Om de Duitse weerstand te breken werden geallieerde vliegtuigen en artillerie ingezet. Bij de beschieting gingen vijf boerderijen in vlammen op, zes burgers, één Canadees en 46 Duitsers kwamen om het leven. Op 18 april 1945 konden de Canadezen melden dat het gehele gebied van vijanden was gezuiverd.
Deze locatie is onder andere onderdeel van de fietsroute ‘Meidagen 1940’ in het kader van het thema Strijd om de Wadden.
Monument ‘omgekomen Zeevarenden’
Vaak wordt vergeten dat de opvarenden van de Nederlandse koopvaardij tijdens de Tweede Wereldoorlog een belangrijke bijdrage leverden aan de geallieerde oorlogsvoering.
Restant Atlantikwall in Harlingen
De bunkers bij Harlingen maakten deel uit van de Atlantikwall: de ruim 6.000 kilometer lange Duitse verdedigingslinie van Noorwegen tot Spanje. De Atlantikwall geldt als een van de grootste bouwwerken van de 20e eeuw.
Restant Atlantikwall in Harlingen
De bunkers bij Harlingen maakten deel uit van de Atlantikwall: de ruim 6.000 kilometer lange Duitse verdedigingslinie van Noorwegen tot Spanje. De Atlantikwall geldt als een van de grootste bouwwerken van de 20e eeuw.
De linie werd tijdens de Tweede Wereldoorlog gebouwd tussen 1942 en 1945 om een geallieerden invasie van het West-Europese vasteland vanuit zee onmogelijk te maken. De Atlantikwall was een serie losstaande, zelfstandige en aan alle kanten te verdedigen kleinere en grotere steunpunten die elkaar vuurondersteuning konden geven.
In veel gevallen bestonden ze uit bomvrije bunkers, soms met een muur- en dak dikte van zeker twee meter gewapend beton. Door gebrek aan arbeidskrachten, materieel en brandstof waren er vanaf 1 mei 1943 in Nederland slechts 510 bunkers van de geplande 2000 opgeleverd. In de Engelse Tuin in Harlingen ligt een Duitse bunker die onderdeel uitmaakte van de Atlantikwall. Het betreft een Commandopost Verbindingen waarmee de Duitsers de Friese kustverdediging controleerden.
Deze locatie is onder andere onderdeel van de fietsroute ‘Meidagen 1940’ in het kader van het thema Strijd om de Wadden.
Brits ereveld Harlingen
Als antwoord op de luchtaanvallen op onder meer Londen gaf de Britse regering de opdracht om Duitse steden en industriegebieden te bombarderen. Op hun bombardementsvluchten naar Duitsland gebruikten de geallieerden het IJsselmeer als aanvliegroute.
Oorlogsplaquette Zurich
Vanuit Leeuwarden spoedde een van de Canadese bataljons zich in westelijke richting om Harlingen te bevrijden. Verder dan Franeker kwamen zij die zondagmiddag 16 april niet.
Kazemattenmuseum
Het Kazemattenmuseum vertelt het verhaal van 225 Nederlandse militairen die 17.000 goedgetrainde en -bewapende Duitse soldaten tegen wisten te houden gedurende de meidagen van 1940.
- 45
- 74
- 52
- 70
- 49
- 87
- 24
- 55
- 95
- 53
- 85
- 59
- 31
-
Van stad naar stad: IJlst - Workum - Bolsward - Sneek | Fietsrondje
Van stad naar stad: IJlst - Workum - Bolsward - Sneek | Fietsrondje
(51.0 km)IJlst -
Heerenveen-De Heide: waterrijk Friesland
Heerenveen-De Heide: waterrijk Friesland
(38.7 km)Heerenveen -
Combinatieroute fietsen, wandelen en varen rondom Joure
Combinatieroute fietsen, wandelen en varen rondom Joure
(34.0 km)Joure -
Cultuurroute langs de IJsselmeerkust, Gaasterland en deel Friese Meren
Cultuurroute langs de IJsselmeerkust, Gaasterland en deel Friese Meren
(38.5 km)Workum
