Ode aan het landschap
-
lânsile
Waterland van Friesland zit vol verhalen. Verhalen over natuur, cultuur en onze ruimtelijkheid. Deze verhalen zetten we in 2021 extra in de schijnwerpers met Ode aan het Landschap, het landelijke themajaar van NBTC Holland Marketing. Volg de Verhalenroutes en ontdek meer over onze samenwerking en strijd met het water, zeven Elfstedensteden met fonteinen én over de rust en ruimte die je hier in de natuur ervaart. Deze verhalen leiden je kriskras door heel Zuidwest Friesland. Dat kan heel eenvoudig want welk vervoersmiddel je ook kiest, je stapt zo van het ene verhaal in het ander.
Volg deze Verhalenroutes en ontdek het landschap in Waterland van Friesland
-
ruimte
ruimte
-
stromen
stromen
-
stedentrip
stedentrip
Door mensenhanden ontstaan?
Zeker is dat de Friese meren er niet altijd zijn geweest. Er zijn verschillende verhalen over de ontstaansgeschiedenis. Meestal wordt de mens aangewezen als oorzaak. Ze wonnen turf en zout, waardoor de bodem daalde en zo ontstond er ruimte voor water. Daarna werd Friesland in de late Middeleeuwen geteisterd door grote stormvloeden. Meren werden groter en groter en sommige dorpen moesten hierdoor worden verplaatst of werden door het water verzwolgen. Vandaag de dag zijn de Friese meren het kloppende hart van de watersport in Friesland.
Bezoek de Friese meren
De tocht der tochten
Elf Friese steden, verbonden door water. Het liefst bevroren water, zodat de Elfstedentocht geschaatst kan worden. Maar nu Koning Winter het te vaak laat afweten, zijn er voor de ‘Tocht der Tochten’ tal van alternatieven bedacht: fietsend, steppend, wandelend, varend, suppend of hoppend langs de 11fountains. Want 11 toonaangevende internationale kunstenaars hebben ieder voor elke Elfstedenstad een fontein ontworpen die verwijst naar de historie en het karakter van deze stad. Maar liefst 7 van deze 'bruisende' fonteinen zijn in Waterland van Friesland te vinden.
Bezoek de fonteinen
De Afsluitdijk
Via de iconische Afsluitdijk rij je Waterland van Friesland binnen. Een belangrijke dijk die alle gebieden die aan de voormalige Zuiderzeekust lagen beschermt tegen overstromingen. Dat was handig en verstandig. Want de totale Zuiderzeekust was wel 400 km lang. Het versterken van die dijk zou dus veel meer werk en inspanning hebben gevraagd dan het realiseren van de Afsluitdijk. In deze tijd van klimaatverandering en zeespiegelstijging wordt de dijk vernieuwd. Hij wordt versterkt en de spuicapaciteit wordt verhoogd. Ook wordt de dijk meer dan ooit een plek voor een duurzame toekomst. Denk aan het opwekken aan energie uit het zoute en zoete water en de innovatieve vismigratierivier.
Bezoek de Afsluitdijk
Melkweg spotten
In Gaasterland is nog weinig luchtvervuiling, waardoor je hier goed sterren kunt kijken en misschien wel de Melkweg kunt spotten. Kies een avond met een heldere hemel uit en ga naar het uitkijkpunt van het Oudemirdumerklif (52°50'12.12"N 5°31'58.60"O) of naar het Mirnserklif (52°51'02.56"N 5°28'49.49"O). Ook vanuit een donkere plek in het Rijsterbos is sterrenkijken mogelijk, maar na zonsondergang mag je officieel niet meer in het bos komen. Een plekje waar je wel mag komen is bij de ‘Wyldemerk’ (52°52'02.32"N 5°31'30.69"O). De beste tijd van het jaar om de Melkweg te gaan kijken is augustus, september en oktober. In het najaar kijk je meer richting het Zuiden en in de winter naar het Zuidwesten. Gebruik geen zaklantaarn, want dan wen je niet aan het duister. Gewoon even 10 minuten wachten in het donker en je ziet de sterren.
Bezoek Gaasterland
de enige kliffen van Nederland
Aan de IJsselmeerkust in Gaasterland vind je de enige kliffen die Nederland rijk is. Het zijn er drie: in Oudemirdum, in Mirns en het Rode Klif bij Warns. Ze zijn alle drie ontstaan in de ijstijd toen de grond in Gaasterland door gletsjers tot soms wel 13 meter hoog werd opgestuwd. Aan de kustranden verdween er telkens een stukje land in de golven. Toegegeven, de Gaasterlander kliffen halen het niet bij de door Gurbe Douwstra bezongen ‘Cliffs of Moher’ in Ierland, maar het zijn toch echte kliffen. Bovendien: hier kun je rustig een selfie aan de rand van de klif maken zonder bang te zijn voor een tragische afloop. Maar waarom ga je niet zelf even kijken? En laat vanaf de klif je blik stromen over het IJsselmeer tot de verre, verre horizon.
bezoek de kliffen
onthaasten op de jaagpaden
Ken je ze? Die mooie smalle paadjes naast de waterwegen? Het zijn onze jaagpaden, ook wel een trekweg of een trekpad genoemd. Hier konden schepen vooruit getrokken worden en dit noemde je ‘jagen’. Dit gebeurde met paard en begeleider (het jagertje), maar ook wel met mensen. Familieleden of de knecht gingen dan van boord om het schip met spierkracht voort te trekken. Dit noemde men ook wel ‘yn ‘e beage rinne’, oftewel in het tuig lopen om het schip te trekken De meeste jaagpaden zijn bewaard gebleven en vrij toegankelijk. Soms zijn ze verhard tot fiets- of wandelpad. Maar gejaagd zijn is nooit nodig. Integendeel: ze nodigen uit tot onthaasten en genieten van het buitenleven.
Ontdek meer over jaagpaden